Një ekip kërkimor krijon një strukturë të gjallë në laborator pa asnjë vezë apo spermë. Ai ka një tru dhe një zemër që rreh: është një embrion sintetik miu. Kjo mund të hapë rrugën për prodhimin e organeve artificiale të donatorëve për njerëzit.
Vetëm në Gjermani, disa mijëra njerëz
aktualisht janë duke pritur për një transplant organi, shpesh presin shume vite.
Megjithatë, një zbulim i ri kërkimor mund t'i hapë rrugën organeve dhuruese
artificiale të krijuara në laborator. Për herë të parë, studiuesit në Britaninë
e Madhe kanë arritur të krijojnë embrione sintetike të miut nga qelizat
staminale, të cilat formojnë një tru, një zemër që rreh dhe bazën e të gjitha
organeve të tjera në trup.
“Modeli ynë i embrionit të miut jo vetëm që
zhvillon një tru, por edhe një zemër që rrahë dhe të gjithë përbërësit që më
vonë do të përbëjnë trupin”, tha Magdalena Zernicka-Goetz, profesoreshë e
zhvillimit të gjitarëve dhe biologjisë së qelizave burimore në Universitetin e
Kembrixhit. “Është e pabesueshme që kemi arritur deri këtu”. Rezultatet e tyre
u publikuan në revistën "Nature".
Në vend të qelizave vezë dhe spermës,
studiuesit përdorën qeliza burimore, të cilat mund të zhvillohen në pothuajse
çdo lloj qelize në trup, për të krijuar embrionet model. Ata përdorën tre lloje
të ndryshme të qelizave staminale që ndodhin dhe luajnë një rol vendimtar në
zhvillimin e hershëm të gjitarëve. Një lloj bëhet trupi dhe organet e tij, dy
llojet e tjera bëhen placenta dhe qese e verdhë veze dhe mbështesin rritjen e
embrionit.
Qelizat staminale “flasin” me njëra-tjetrën
Për të udhëhequr zhvillimin e embrionit të
tyre sintetik, studiuesit mblodhën qeliza burimore nga të tre llojet e indeve
në raportin dhe mjedisin e duhur për të inkurajuar rritjen dhe komunikimin e
tyre me njëri-tjetrin. Studiuesit më në fund morën qelizat burimore për të
"biseduar" me njëri-tjetrin. Si rezultat, qelizat vetë-montohen në
një embrion artificial.
"Ajo që e bën punën tonë kaq emocionuese
është fakti se njohuritë që rezultojnë mund të përdoren për të rritur organet e
duhura sintetike njerëzore për të shpëtuar jetët që aktualisht janë të
humbura," tha Zernicka-Goetz. "Duhet të jetë gjithashtu e mundur të
manipulohen dhe shërohen organet e të rriturve duke përdorur njohuritë që kemi
se si t'i bëjmë ato."
Me gjetjet, jeta në mitër mund të shpëtohet në
të ardhmen, sepse zhvillimi i shumë embrioneve dështon në fillim të
shtatzënisë. Kjo ndodh shpesh në pikën kur të tre llojet e qelizave staminale
fillojnë të dërgojnë sinjale mekanike dhe kimike tek njëri-tjetri që i tregojnë
embrionit se si të zhvillohet siç duhet. Dikush tani është në gjendje të
kuptojë "pse kaq shumë shtatzëni dështojnë dhe si mund ta parandalojmë
atë," tha Zernicka-Goetz.
Embrionet janë ende jetëshkurtër
Rezultate shumë të ngjashme kërkimore nga një
grup kërkimor izraelit ishin publikuar tashmë në revistën e specializuar
"Cell" në fillim të gushtit. Këto studime do të demonstronin "se
embrionet sintetike që ngjajnë me embrionet e miut mund të krijohen jashtë
mitrës," tha Jesse Veenvliet nga Instituti Max Planck i Biologjisë dhe
Gjenetikës Molekulare të Qelizës në Dresden, i cili nuk ishte i përfshirë në
studime. Sipas Veenvliet, efikasiteti është ende shumë i ulët. Përveç kësaj,
megjithëse strukturat që rezultojnë duken si embrione, ato janë të papërsosura
dhe kanë defekte qartësisht të dukshme. Koha e mbijetesës prej tetë ditë e
gjysmë, si në studimin e Kembrixhit, është gjithashtu e shkurtër.
Megjithatë, Veenvliet e sheh punën e ekipit të
Zernicka-Goetz si një pikënisje të rëndësishme për kërkime të mëtejshme:
"Jam i sigurt se do të ketë një garë për të prodhuar strukturat e para
njerëzore", thotë shkencëtari. Kjo nuk do të jetë e lehtë, jo vetëm për
shkak të dallimeve thelbësore në zhvillimin e minjve dhe njerëzve. Megjithatë,
pyetja nuk është nëse, por kur do të bëhet transferimi i këtyre gjetjeve nga
qelizat burimore të miut në qelizat burimore njerëzore.
Në Gjermani, Akti për Mbrojtjen e Embrioneve
deri më tani ka ndaluar eksperimentet mbi embrionet njerëzore. Megjithatë,
klasifikimi ligjor i embrioneve sintetike është i paqartë në mbarë botën. Në të
ardhmen, ka të ngjarë të varet gjithnjë e më shumë nga shkalla në të cilën ata
ngjajnë me qeniet njerëzore me aftësinë për t'u zhvilluar dhe në përputhje me
rrethanat duhet të klasifikohen si embrione njerëzore.
Comments