Presidenti turk Erdogan vazhdon të kundërshtojë anëtarësimin e Suedisë dhe Finlandës në NATO. Edhe një vizitë e kryeministrit të ri të Suedisë, Kristersson, nuk mund t'ia ndryshonte mendjen. Nga Ankaraja u tha se "shumë hapa" ishin ende të nevojshëm.
Turqia vazhdon të bllokojë anëtarësimin në NATO për Suedinë
dhe Finlandën. Pas një takimi fillestar me kryeministrin e ri suedez Ulf
Kristersson, presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan zhgënjeu pritjet për një
miratim të hershëm - dhe iu referua një takimi të ardhshëm në fund të nëntorit
në Stokholm.
Sipas Erdogan, Suedia dëshiron të anëtarësohet në NATO për
sigurinë e saj - është e drejtë vetëm nëse bën gjithçka që mundet për të
ndihmuar Turqinë me sigurinë e saj. Kristersson u zotua se vendi i tij do të
respektojë plotësisht një memorandum të nënshkruar në fund të qershorit, duke
përfshirë luftën kundër terrorizmit. "Suedia do të respektojë të gjitha
angazhimet që i bëri Turqisë për t'iu kundërvënë kërcënimit terrorist - si para
anëtarësimit të saj në NATO dhe si një aleat i ardhshëm," tha ai në një
konferencë shtypi së bashku me Erdogan.
Në përgjigje të luftës së agresionit rus kundër Ukrainës,
Suedia dhe Finlanda aplikuan për anëtarësim në NATO në mesin e majit. Deri më
tani, dy shtetet më veriore të BE-së kanë qenë partnerë të ngushtë në aleancën
e mbrojtjes, por jo anëtarë të plotë të cilët mund të llogarisin në ndihmën e
NATO-s në rast të një sulmi.
Turqia në veçanti ka shqetësime
Për periudhën e procesit të anëtarësimit, megjithatë, të dy
vendeve u janë dhënë garanci sigurie nga disa palë. Në përgjithësi, të dy
vendet kanë shumë erëra bishti nga NATO. Sekretari i tyre i përgjithshëm Jens
Stoltenberg bëri disa herë fushatë për zgjerimin verior, 28 nga 30 anëtarët
kanë ratifikuar tashmë propozimet suedeze dhe finlandeze. Vetëm Turqia dhe Hungaria
jo
Në Evropën veriore pritet që Hungaria të jetë gati për
ratifikimin në dhjetor dhe kjo të mos jetë objekt i asnjë kushti. Nga ana
tjetër, me Turqinë gjërat mbeten të vështira. Bëhet fjalë kryesisht për
mbështetjen e supozuar suedeze dhe finlandeze për milicinë kurde siriane YPG,
të cilën Turqia e sheh si një degë të Partisë së ndaluar të Punëtorëve Kurdë
PKK dhe si rrjedhim si një organizatë terroriste.
Bëhet fjalë për luftimin e terrorizmit - dhe ekstradimin e
kurdëve
BE, e cila përfshin Suedinë dhe Finlandën, gjithashtu e
konsideron PKK-në si një organizatë terroriste - por jo YPG-në dhe krahun e saj
politik, PYD-në. Kristersson theksoi se Suedia e konsideron PKK-në si një
organizatë terroriste. "Suedia e kupton se Turqia është përfshirë në një
luftë të gjatë dhe të përgjakshme kundër terrorizmit të PKK," tha ai.
"Ne e dimë se Turqia është një nga aleatët e NATO-s që është goditur më rëndë
nga terrorizmi."
Mesazhe që mesa duket nuk i mjaftojnë Turqisë. Ka zhvillime
pozitive, por ka ende shumë hapa për të bërë, sipas kryetarit të parlamentit
turk Mustafa Sentop, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Anadolu, pas takimit
të tij me Kristersson. Për shembull, nuk pati përparim në kërkesën për
ekstradim.
Në fund të qershorit, mosmarrëveshja dukej e zgjidhur me një
marrëveshje midis tre vendeve në samitin e NATO-s në Madrid. Megjithatë, Turqia
vazhdon të ankohet se marrëveshjet e bëra në atë kohë nuk janë përmbushur ende,
veçanërisht nga Suedia, duke përfshirë ekstradimin e më shumë se 70 personave.
Erdogan po pret avionë luftarakë nga SHBA - dhe zgjedhjet
Vëzhguesit dyshojnë gjithashtu për qëllime të tjera pas
bllokadës turke, të tilla si koncesionet nga SHBA në lidhje me dërgesat e
avionëve luftarakë. Sipas sondazheve, miratimi i Erdoganit në mesin e
popullatës u rrit gjithashtu pas bllokadës së shpallur të NATO-s - dhe
zgjedhjet do të mbahen në Turqi në qershor 2023.
Suedia kohët e fundit kishte bërë një lëvizje të qartë drejt
Ankarasë, miratoi eksportin e materialit luftarak për anëtarin e NATO-s për
herë të parë që nga viti 2019 dhe u distancua nga YPG dhe PYD. Qeveria suedeze
gjithashtu njoftoi të hënën se synon të mbështesë një fond kontribut vullnetar
të NATO-s për të luftuar terrorizmin me dhjetë milionë korona suedeze (rreth
920,000 euro). Qëllimi i kësaj ishte forcimi i rolit të NATO-s në luftën
ndërkombëtare kundër terrorizmit, shpjegoi Ministria e Mbrojtjes në Stokholm.
Comments