Çfarë do të ndodhte nëse Ukraina do të anëtarësohej në BE?

Është e vështirë të imagjinohet anëtarësimi i Ukrainës në BE në të ardhmen e afërt pa ndonjë ndërlikim. I rrënuar nga probleme të thella strukturore - për të mos përmendur pushtimin rraskapitës të Rusisë - mund të kalojnë shumë vite para se vendi të anëtarësohet në Bashkimin Evropian.

 

Gjithsesi, pranimi i Ukrainës është një temë e nxehtë dhe debatet janë ndezur mes analistëve dhe politikëbërësve rreth asaj se çfarë do të thotë në praktikë pranimi i vendit të luftuar.

 

Qendra e gravitetit do të zhvendosej në lindje

Ukraina, shtëpia e rreth 40 milionë njerëzve, do të bëhej anëtari i pestë më i madh i Unionit dhe hapësira  më e madhe nëse do të anëtarësohej.

 

Kjo do të kishte implikime të rëndësishme gjeopolitike dhe do të hapte rrugën për një aks të ri Varshavë-Kiev që mund të konkurronte me boshtin tradicional Paris-Berlin, sipas profesorit Michael Keating nga Universiteti i Aberdeen në Skoci.

 

Për shkak se "motori i vjetër franko-gjerman nuk është ai që ka qenë...ne sigurisht mund të shohim një ndryshim të madh në balancën e fuqisë brenda BE-së,"  thotë ai për Euronews, edhe pse vetë Ukraina "nuk do të ishte shumë e fuqishëme".

 

Zgjerimi mund të rëndojë më tej unitetin dhe kohezionin e klubit të 27 vendeve anëtare. “Sa më i madh të bëhet Bashkimi Evropian, aq më e vështirë bëhet të marrësh vendime dhe të veprosh së bashku”, tha Keating.

 

Tashmë ka mosmarrëveshje të ashpra brenda BE-së midis shteteve perëndimore dhe jugore, lindore dhe veriore për natyrën e unionit dhe qëllimet e tij.

 

Anëtarët relativisht të rinj si Hungaria dhe Polonia , të dyja u bashkuan në 2004 , janë një gjemb i veçantë në sy të Brukselit. Ato tashmë janë sanksionuar për minimin e shtetit ligjor dhe demokracisë.

 

Paratë gjithashtu luajnë një rol

Edhe përpara se lufta të shkatërronte ekonominë e saj, Ukraina ishte një nga vendet më të varfra në Evropë. Prodhimi i brendshëm bruto për frymë ishte 4,451 euro në 2021 - më shumë se dhjetë herë më pak se në ekonomitë e përparuara evropiane si Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania.

 

Sipas profesorit të politikës evropiane të Harvardit, Jolyon Howorth, integrimi i një vendi të tillë të goditur dhe të shatërruar do të sillte "kosto të tmerrshme".

 

Integrimi mund të sforcojë financat e BE-së, duke shteruar potencialisht fondet nga shtetet anëtare më të varfra si Polonia, Greqia, Hungaria dhe Rumania,  të cilat ishin marrës neto në vitin 2022.

 

Por kjo ka ndodhur edhe më parë. E shoqëruar nga "pak ankesa" nga ata që humbën para, financimi i BE-së ndryshoi gjithashtu në 2004 dhe 2007 ndërsa BE u zgjerua drejt lindjes dhe jugut.

 

“Është pjesë e procesit normal të përshtatjes”, tha Keating për Euronews. "Ata humbasin fondet sepse zhvillohen. Ky nuk është një problem i madh. Është e vështirë të ankohesh se po pasurohen."

 

Punëtorët ukrainas në Poloni

Në terma afatgjatë, Ukraina mund të përfitojë ekonomikisht nga anëtarësimi në BE, blloku më i pasur tregtar në botë, veçanërisht duke tërhequr investime të huaja.

 

Përveç kësaj, kriteret e pranimit në BE mund ta shtyjnë Ukrainën të trajtojë problemet strukturore të rrënjosura thellë si korrupsioni, një problem endemik në vend.

 

Megjithatë, profesor Keating paralajmëron gjithashtu se në shumë vende, anëtarësimi në BE ka rritur pabarazitë rajonale. Banorët e rajonit rreth kryeqytetit të Lituanisë Vilnius, për shembull, kanë një GDP për frymë pothuajse tre herë më shumë se banorët e rajonit më të varfër të vendit.

 

Diçka e ngjashme është gjithashtu e imagjinueshme edhe në Ukrainë, sipas Keating. Nëse investimet përqendrohen në zonën më të madhe të Kievit, rajonet lindore, ku tensionet politike janë më të mëdha, mund të bëhen edhe më të margjinalizuara.

 

Në afat të shkurtër, sipas profesorit Havard Howorth, është "pothuajse e pashmangshme" që të ketë flukse migracioni nga Ukraina. Çdo fluks masiv i punëtorëve ukrainas mbart rrezikun e një reagimi të mundshëm politik në shtetet anëtare ekzistuese - pavarësisht nga kontributi i tyre ekonomik.

 

Britania, e cila ishte në lulëzim në atë kohë, ishte një nga të vetmet ekonomi të mëdha që nuk e kufizoi numrin e punëtorëve të Evropës Lindore. Më vonë, pas votimit të Brexit, emigracioni u bë një çështje e diskutueshme. Dhe kjo pavarësisht ndikimit pozitiv ekonomik të emigrantëve evropianë në vend.

 

Por Keating thotë: "Polonia ishte plot me ukrainas edhe para luftës. Tregjet e punës në vendet perëndimore kanë nevojë për këta punëtorë." "Megjithatë," pranon ai, "biznesi dhe politika nuk bien gjithmonë dakord."

 

Cilët janë kufijtë e Evropës?

Eseisti Jeremy Cliffe shkroi në “The New Statesman”, një revistë politike britanike, se lënia e Ukrainës jashtë  do të ishte e rrezikshme. Kjo mund të krijojë konflikte të reja.

 

"Imagjinoni një Ukrainë të shkatërruar strukturore dhe industrialisht nga vitet e luftës, ekonominë e saj të dobësuar dhe investimet e pakta, një shtet të dështuar në lëvizje të ngadaltë. Votuesit dhe liderët politikë janë të zemëruar nga një Bashkimi Evropian që është i tyre që nuk i mbajti premtimet."

 

"Krahasuar me këtë skenar, sfidat e zgjerimit të shpejtë të BE-së nuk duken aq të pakapërcyeshme," tha Cliffe.

 

Pushtimi i Rusisë ka nxitur mbështetjen për anëtarësimin në BE mes ukrainasve. Sipas një sondazhi të Institutit Ndërkombëtar të Sociologjisë në Kiev, 92% e ukrainasve duan t'i bashkohen Unionit deri në vitin 2030. Para konfliktit, vetëm 67% thanë se do të votonin po në një referendum për anëtarësimin.

 

Në fund të fundit, debatet mbi anëtarësimin e Ukrainës në BE ngrenë pyetje të thella ekzistenciale për Bashkimin Evropian.

 

"Zgjatjet gjithmonë ngrenë pyetjen pse," thotë Howorth. "Cili është qëllimi i zgjerimit të mëtejshëm? A e bëjmë atë për hir të tij? A mund të vazhdojë të zgjerohet pak a shumë pafundësisht?"

 

"Nëse ndiqni logjikën se Bashkimi Evropian thjesht mund të vazhdojë të zgjerohet, atëherë gjërat shpejt dalin jashtë kontrollit."

 

Ai përsëriti "mosmarrëveshjet e pazgjidhura" midis vendeve anëtare rreth asaj se çfarë është në të vërtetë Bashkimi. Ai është në një udhëtim drejt së panjohurës pa një destinacion të qartë.

 

"Ne kurrë nuk e përcaktuam qëllimin tonë. Ne thjesht thamë se do të shkojmë. Dhe mendoj se me anëtarësimin e mundshëm të Ukrainës, ne duhet të kemi një përgjigje shumë më të qartë për pyetjen: cili është qëllimi?