Në fakultet, si studente, gjatë procesit të provimeve në psikologji, profesori pyetjen e parë ma bëri:
:Ç ‘është morali?
.jpg)
Disi, spontanisht formova këtë përgjigje: Nëse
bëjmë një analizë nga këndvështrimi racional i kuptimit të gjërave, shohim
(konstatojmë që, të qenit e/i martuar, është sikur me qenë e/i burgosur e
shpirtit të saj/tij, iu përgjigja profesorit, i cili njihej si rigoroz për
nota.
Nota më e lartë që jepte ai, ishte (7).
A ju duket pak e çuditshme përgjigja ime në
pyetjen tuaj prof.? Forma se si trajtohet një temë dhe pyetja në dukje e
dhunshme, e pa bazë apo thjesht perceptim që dikur një filozof e ka përkufizuar
në dy fjalë; "Moral" dhe "Martesë"!
Si sot më kujtohet, në përgjigjen time
profesori mbeti i shtangur. U mendua një
kohë në heshtje. S'e di çfarë mendoi,
por pastaj m’ua drejtua: Studente e nderuar! A mund të ma shpjegosh këtë që
thua? Po profesor iu përgjigja: Përse njerëzit, posaçërisht ne shqiptarët, jemi
të burgosurit e shpirtit tonë? Ne jemi rritur dhe edukuar ashtu, duke i
shkelur, përdhunuar e mos përfillur, besa edhe duke i tabuizuar nevojat
esenciale që i duhen njeriut. I kemi vendosur korniza të trasha, të zeza e të
kuqe, me pasoja të trashëgimisë së kulturës patriarkale, e cila na dallon nga
qytetërimi perëndimor. Jemi në luftë të përhershme, mes materies së quajtur
trup dhe jo materies së quajtur shpirt. Jemi në luftë të vazhdueshme me veten
profesor i nderuar, pasi që , atë që na
e kërkon trupi s'na e lejon shpirti dhe anasjelltas, atë që e dëshiron shpirti
s'na e ofron trupi, as kultura me të cilën jemi rritur.
Profesori shtangu dhe i dolën lotët... i fshiu
me gishtin tregues dhe fshau thellë, sikur deshi t'i thotë shpirtit, dil, dil jashtë
lirohu! Profesori mu drejtua me fjalët: Studente e nderuar! Të falënderoj shumë
për leksionin që më ke dhënë, u ulë para meje dhe më tha: Nga sot, ti je
mentori im.
Profesori u betua se në 10 vjeteshin e fundit,
s'kishte marrë student notë më të lartë
se (7). Veten e notoj me (8), ndërsa mua ma shkruaji (9). Dhjetësha tha, i
takon krijuesit tonë.
Ai kërkoj me shumë debat…i thashë, se unë
s'kam aftësi të di, çfarë ka dashur dikush të thotë dhe, sa mëlmesa ka në
fjalën "Moral". Çfarë dua unë është, që ta elaboroj këtë fjalë në
shkronja.
Moral: çelësi i kësaj fjale, ka të bëj me:
Metafizikë!
Oratori!
Retrospektivë!
Anabolizëm!
Lartpërqueshmëri !
Comments