Mësoni fakte interesante rreth Luvrit në Paris – nga origjina e tij mesjetare si një fortesë deri te piramida prej qelqi e Ieoh Ming Pei.
Pse Luvri është muzeu më i vizituar në botë dhe cilat vepra arti gjenden aty.
1. Gjithçka filloi me një fortesë
Luvri u ndërtua në fund të shekullit të dymbëdhjetë me urdhër të mbretit Filip II, përgjatë lumit Sena. Fillimisht ai shërbente si fortesë për të mbrojtur Parisin nga sulmet e vikingëve.
Edhe sot, vizitorët mund të shohin pjesë të mureve të vjetra në bodrumin e Luvrit – një këshillë e vlefshme për dashamirët e historisë.
2. Nga kështjellë në vend arti
Në shekullin XIV, mbreti Karl V e zgjeroi fortesën e parë. Në vitin 1527, mbreti Françesku I e rrënoi plotësisht për të ndërtuar në vend të saj një pallat madhështor në stilin e Rilindjes.
Deri atëherë, mbretërit francezë banonin kryesisht në kështjellat e largëta të Luarës. Për ta rikthyer praninë mbretërore në kryeqytet, Françesku I ndërtoi disa rezidenca rreth Parisit dhe e bëri Luvrin një nga pallatet e tij më të rëndësishme.
Si një mbështetës i madh i Leonardo da Vinçit dhe koleksionist i veprave të mëdha të Michelangelos dhe Rafaelit, Françesku I i dha Luvrit një karakter të ri artistik, duke vënë bazat e lavdisë kulturore që vazhdon deri më sot.
3. Si përfundoi Mona Lisa në Luvër
Pas zhvendosjes së oborrit mbretëror në Versajë, Luvri u la pas dore për shumë vite. Vetëm pas Revolucionit Francez erdhi një ndryshim i madh: më 10 gusht 1793, Luvri u hap për publikun si “Muzeu Qendror i Republikës” me mbi 500 vepra arti.
Për herë të parë, njerëzit e zakonshëm mund të shihnin nga afër koleksionet mbretërore.
4. Udhëtimi i Mona Lisës drejt Luvrit
Leonardo da Vinci e solli pikturën e famshme “Mona Lisa” në Francë në vitin 1516, kur u ftua në oborrin e Françeskut I. Para se të vdiste në vitin 1519, ai ia dhuroi ose ia shiti veprën mbretit.
Që atëherë, piktura u bë pjesë e koleksionit mbretëror dhe mbeti aty për shekuj.
Pas Revolucionit Francez, Mona Lisa u vendos në Luvër, por gjatë sundimit të Napoleonit Bonapart ajo u zhvendos përkohësisht në dhomën e tij në pallatin Tuileries. Pas rrëzimit të tij, në vitin 1804, piktura u kthye përfundimisht në Luvër, ku ndodhet edhe sot.
5. Grabitjet e artit nga Napoleoni
Gjatë sundimit të tij, Napoleoni e quajti Luvrin “Muzeu Napoleon” dhe e mbushi me vepra arti të grabitura nga vende të ndryshme të Evropës.
Pas rënies së tij, shumë nga këto vepra u kthyen në vendet e origjinës – një nga rastet e para të njohura të kthimit të pasurive kulturore.
6. Muzeu më i vizituar në botë
Sot, Luvri ruan mbi 380,000 objekte, nga të cilat rreth 35,000 janë të ekspozuara për publikun – pra vetëm rreth 9% e koleksionit të përgjithshëm.
Ndër veprat më të famshme janë Venusi i Milos, Nikeja me krahë e Samothrakës dhe, sigurisht, Mona Lisa.
Në vitin 2024, muzeu u vizitua nga rreth 8,9 milionë njerëz, duke e bërë sërish muzeun më të vizituar në botë.
7. Vepra më e vjetër artistike
Vepra më e vjetër që ndodhet në Luvër është një statujë prej rreth 9,000 vjetësh, e zbuluar në Ain Ghazal, Jordani.
Kjo figurë prej gipsi përfaqëson një nga imazhet më të hershme të njeriut në botë dhe është dhuratë e përhershme nga Mbretëria e Jordanisë.
Ajo është pjesë e një grupi prej 30 skulpturash dhe bustesh të gjetura gjatë gërmimeve të viteve 1983 dhe 1985. Shumica e tyre ruhen sot në Muzeun Arkeologjik të Amanit, ndërsa disa janë në British Museum dhe në Luvrin e Abu Dhabit.
8. Piramidat e Luvrit
Një nga atraksionet më të njohura të Luvrit është Piramida prej xhami, e projektuar nga arkitekti sino-amerikan Ieoh Ming Pei dhe e hapur në vitin 1989.
Ajo simbolizon lidhjen mes traditës dhe modernitetit, duke shërbyer njëkohësisht si hyrja kryesore e muzeut.
Piramida është ndërtuar me 673 panele xhami dhe është bërë një nga simbolet më të njohura të Parisit.
Rreth saj ndodhen edhe tre piramida më të vogla, të cilat sjellin dritë natyrale në hollin poshtë saj. Një tjetër, piramida e përmbysur, ndodhet në qendrën tregtare nëntokësore Carrousel du Louvre dhe shërben gjithashtu si burim drite.
Comments