Kur anatomistit amerikan Raymond Dart, pothuajse njëqind vjet më parë iu dërgua një kafkë e fëmijës para-njerëzore, tre milionë vjeçare nga qyteti i Afrikës së Jugut, Taung, ai bëri pak miq mes kolegëve të tij. Në atë kohë, Azia dhe jo Afrika konsiderohej ende vendi ku njerëzit kishin evoluar nga majmunët. Megjithatë, hetimet e Dartit për Fëmijën e Taungut e kthyen plotësisht hipotezën e Azisë në kokë. Sot konsiderohet e sigurt se njerëzit dhe majmunët ndanë rrugët në Afrikë.
Por sa e sigurt është ne të vërtetë? Një ekip ndërkombëtar
shkencëtarësh i udhëhequr nga paleoekologianga Universitetit ne Tübingen,
Madelaine Böhme tani dëshiron të zhvendosë momentin vendimtar në evolucionin
njerëzor në Ballkan: Hulumtuesit kanë përdorur pikë për pikë metoda moderne
imazherike për të nxjerrë në pah dy fosile të zbuluara më parë në Bullgari dhe
Greqi. Ata ekzaminuan kanalet rrënjësore të një molari të përparmë dhe një
nofull të poshtme të Graecopithecus freybergi, një lloj majmuni i madh i
zhdukur që ka marrë pak vëmendje nga paleoantropologët. Në revistën shkencore
PLoS One, Böhme dhe kolegët e saj tani raportojnë se Graecopithecus që ka
jetuar në Evropë 7.2 milionë vjet më parë ka të ngjarë të lidhet me speciet e
mëvonshme njerëzore Homo - dhe se për këtë arsye ndodh një ndarje në linjat e
gjakut të njerëzve dhe majmunëve në Evropë dhe jo në Afrikë.
Ka dyshime legjitime
në lidhje me hipotezën e Evropës - edhe sepse fosilet janë të rrall
Nuk është një hipotezë krejtësisht e re që ekipi i Böhme-së
ka paraqitur në punën aktuale. Numri i relikteve fosile që mund të lidhin
hendekun evolucionar midis njerëzve modernë dhe të afërmve të tyre më të afërt,
shimpanzesë, është rritur në mënyrë dramatike në dekadat e fundit. Janë të
njohura dhjetëra specie, shumica e të cilave kanë jetuar në Afrikë midis dy dhe
shtatë milionë vjet më parë. Këto përfshijnë gjetje të famshme si Lucy 3.2
milionë vjeçare, një femër australopiteku, si dhe Ardi 4.4 milionë vjeçar, një
fosil i Ardipithecus ramidus. Në vitin 2001, mbetjet e Sahelanthropus
tchadensis shtatë milionë vjeçare u gjetën gjithashtu në Çad, të cilin disa
shkencëtarë e konsiderojnë gjithashtu ndër homininët, pra ndër speciet
njerëzore që janë më të lidhura me njerëzit sesa me majmunët e mëdhenj që
jetojnë sot. .Megjithatë, ka edhe kandidatë të mundshëm hominin nga vendet
arkeologjike në Evropë dhe Azi. Prandaj, ka teori që sugjerojnë një zhvillim
nga majmunët te njerëzit jashtë Afrikës. Graecopithecus është një nga speciet
më pak të studiuara në këtë grup. Shumë shkencëtarë nuk janë as të sigurt nëse
specia ka ekzistuar në të vërtetë në mënyrë të pavarur, apo nëse është identike
me Ouranopithecus macedoniensis, i zbuluar gjithashtu në Greqi në 1974. Datimi
i vendeve ka treguar se të dy speciet kanë jetuar në Evropë më shumë se shtatë
milionë vjet më parë.
Por a mjafton ky hulumtim
si dëshmi për Evropën si një vend pionier në gjenealogjinë e hershme njerëzore?
Kjo duhet të vihet në dyshim ngase të dhënat fosile janë të pakta. Nga ana
tjetër, analizat gjenetike kanë treguar se ka pasur një përzierje intensive
midis llojeve të shumta të majmunëve para njeriut. Sipas disa ekspertëve,
linjat lineare të prejardhjes nuk mund të përcaktohen fare. Pema familjare para-njerëzore
është më shumë si një gëmusha që do të marrë pak kohë për t'u parë.
Comments