Qeveria në mërgim e Katalonisë po bën fushatë për pavarësi

Ish-presidenti Carles Puigdemont ka luftuar për shkëputje nga Spanja që nga referendumi pesë vjet më parë. BE-ja e injoron konfliktin. Tani qeveria në mërgim po hap zyrën e saj të parë të jashtme në Gjermani. A ka një shans të dytë për pavarësi apo separatistët do të duhet të vendosen në një mërgim afatgjatë?

 

Qeveria në mërgim e  Katalonisë ka hapur zyrën e saj të parë jashtë vendit në një ndërtesë  që nuk bie shumë në sy,  jo shumë larg distriktit bankar të Frankfurtit. Ajo dëshiron të krijojë një rrjet diplomatik për të përfaqësuar interesat e saj, tha presidenti i saj Carles Puigdemont në hapje.

 

Pikërisht pesë vjet më parë, presidenti i atëhershëm rajonal Puigdemont shpalli një republikë të pavarur në Katalonjë pasi shumica votoi në favor të saj në një referendum. Megjithatë, referendumi u shpall i paligjshëm nga gjykata më e lartë e Spanjës. Qeveria në Madrid nën kryeministrin e atëhershëm Mariano Rajoy goditi dhe rrëzoi qeverinë katalane dhe Puigdemont.

 

Pasuan protesta masive, kundër të cilave policia spanjolle ushtronte ndonjëherë edhe dhunë. Disa anëtarë të qeverisë u burgosën me akuzën për rebelim, disa prej tyre u dënuan deri në 13 vjet burg. Puigdemont u largua nga vendi dhe që atëherë është në mërgim në Belgjikë.

 

Referendumi shkaktoi krizën më të keqe politike të Spanjës. Deri më sot problemi nuk është zgjidhur. Edhe nëse kryeministri spanjoll Pedro Sánchez është më pak intransigjent se qeveria e mëparshme, ai nuk dëshiron t'u lejojë katalanasve një referendum të ri. A ka një shans të dytë për pavarësinë e Katalonjës apo separatistët do të duhet të vendosen në një mërgim afatgjatë?

 

Nga mërgimi i tij në Belgjikë, Puigdemont është në beteja ligjore në nivel evropian dhe ndërkombëtar. Në vitin 2019 ai dhe dy politikanë të tjerë nga partia e tij Junts per Catalunya (Së bashku për Kataloninë) u zgjodhën në Parlamentin Evropian, por Spanja ka bërë gjithçka për t'i penguar ata të ushtrojnë këtë mandat. Në fund të nëntorit, Gjykata Evropiane e Drejtësisë (GJED) do të vendosë për imunitetin e tyre, të cilin Parlamenti Evropian donte ta hiqte me kërkesë të Spanjës.

 

Spanja kërkon ekstradimin e Puigdemont

Nëse do t'i hiqej imuniteti , gjykatat belge do të duhet të vendosin për ekstradimin e Puigdemont në Spanjë. Në vitin 2018, kur Puigdemont u arrestua në Gjermani, një gjykatë në Schleswig-Holstein vendosi të mos e ekstradonte Puigdemont në Spanjë ku akuzohet për tradhti.

 

Një vit më parë, pas një vendimi të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, Pedro Sánchez fali nëntë politikanë të burgosur katalanas. Nga ana tjetër, Spanja po i përmbahet urdhrit të arrestit për Puigdemont. Luftëtarët katalanas për pavarësi kohët e fundit arritën një tjetër sukses: Komiteti i OKB-së për të Drejtat e Njeriut vendosi në shtator se Spanja kishte shkelur të drejtat politike të disa politikanëve katalanas. Vendimi nuk ka pasoja për Spanjën, por humbja e reputacionit si shtet demokratik nuk duhet nënvlerësuar.

 

Kritika ndaj shtetit ligjor spanjoll është gjithashtu thelbësore për strategjinë e presidentit në mërgim Puigdemont. Megjithatë, katalanasit pro-pavarësisë nuk mund të llogarisin në mbështetjen e BE-së. Që në vitin 2017, nuk kishte asnjë ndërhyrje me referencën se konflikti i Katalonjës ishte një çështje e brendshme spanjolle. Frika për krijimin e një precedenti në BE me Katalonjën ishte shumë i madh.