Në vitin 1859, një veprim që dukej krejt i padëmshëm – lëshimi në natyrë i vetëm 24 lepujve evropianë – do të ndryshonte përgjithmonë historinë e një kontinenti të tërë.
Ngjarja ndodhi në shtetin e Viktorias, në Australi, kur një kolonist anglez me emrin Thomas Austin vendosi t’i sillte lepujt në pronën e tij për t’u marrë me gjueti argëtuese. Ai nuk mund ta kishte imagjinuar kurrë se ky vendim do të sillte pasoja katastrofike.
Deri atëherë, Australia nuk kishte pasur kurrë lepuj. Ato gjetën atje kushte ideale për të jetuar: klimë të butë, shumë bimësi dhe – mbi të gjitha – mungesë grabitqarësh natyralë që do të kontrollonin numrin e tyre. Për më tepër, lepujt shumoheshin me një shpejtësi marramendëse: një femër mund të kishte deri në gjashtë pjellje në vit.
Pasojat e shpërthimit të popullsisë
Rezultati ishte një shpërthim i paparë i popullsisë së lepujve. Brenda më pak se një shekulli, rreth vitit 1950, numri i tyre arriti në rreth një miliard.
Pasojat për mjedisin ishin shkatërruese. Lepujt zhdukën sipërfaqe të tëra kullotash, shumë bimë vendase u zhdukën, dhe toka e zhveshur filloi të gërryhej, duke krijuar zona të mëdha shkretëtire. Njëkohësisht, shumë specie kafshësh të vogla autoktone u zhdukën, pasi nuk mund të konkurronin për ushqim.
Humbjet ekonomike dhe përpjekjet për zgjidhje
Dëmet ekonomike ishin të mëdha. Fermerët australianë pësuan humbje kolosale, ndërsa autoritetet kërkuan me dëshpërim mënyra për ta ndalur përhapjen e lepujve. U ndërtuan mijëra kilometra gardhe për t’i kufizuar (siç ishte “Dingo Fence”), dhe madje u sollën edhe dhelprat e kuqe si grabitqarë natyralë. Por kjo masë e përkeqësoi situatën: dhelprat filluan të gjuanin specie vendase të rrezikuara, në vend që të sulmonin lepujt.
Në vitin 1950, shkencëtarët përdorën një metodë drastike – përhapën në mënyrë të qëllimshme virusin e miksomatozës, një sëmundje vdekjeprurëse për lepujt. Fillimisht, popullsia e tyre u ul me rreth 99%. Por natyra reagoi: brenda disa vitesh, shumë lepuj mbijetues zhvilluan rezistencë ndaj virusit, dhe cikli i shumimit filloi përsëri.
Kjo ngjarje mbetet sot një shembull klasik i pasojave që mund të shkaktojë ndërhyrja e pamenduar e njeriut në ekosistemet e ndjeshme natyrore.
Comments